Tekanan belanjawan telah memaksa beberapa kerajaan di seluruh Asia Tenggara memikirkan semula penetapan subsidi bahan api. Tindakan ini turut mempertaruhkan respon politik dan tamparan inflasi kepada ekonomi masing-masing.
Baru-baru ini, Malaysia dan Thailand telah membiarkan harga diesel naik sejak beberapa minggu lalu untuk meringankan beban kewangan awam apabila harga minyak mentah global meningkat.
Malah, Indonesia kini sedang mempertimbangkan untuk merasionalkan subsidi bahan api bagi memberi kebebasan dalam program rangsangan terbaru. Namun, cadangan itu semestinya mendapat tentangan daripada rakyat kerana kerisauan lonjakan harga barang keperluan asas.
Walaupun inflasi kekal sebagai risiko utama selepas penarikan subsidi bahan api, langkah kurang popular ini juga bakal memberi kesan negatif pada kedudukan politik.
Hal ini akan menimbulkan rasa tidak puas hati orang ramai dan menggugat kedudukan penggubal dasar dalam meneruskan rancangan pemotongan subsidi bahan api yang meluas bagi melindungi penarafan gred pelaburan.
Kedudukan Perdana Menteri Thailand, Srettha Thavisin semakin merosot selepas tindakan penarikan subsidi dan inflasi meningkat. Hal ini juga turut melemahkan pelaksanaan pemotongan kadar faedah oleh kerajaan seperti yang ditekankan oleh bank pusat sebelum ini.
Walau bagaimanapun, Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Anwar Ibrahim sempat menghebohkan faedah ekonomi dengan berhemat dari segi fiskal. Beliau memetik pengesahan semula skor kredit berdaulat Malaysia oleh S&P Global dan Fitch Ratings sebagai gambaran betapa baiknya kerajaan menguruskan ekonomi serta menarik perhatian lebih banyak pelabur asing.
Faedah fiskal Malaysia mempunyai banyak keuntungan dalam kalangan negara serantaunya kerana subsidi bahan api menelan belanja 2% daripada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) pada 2023 sebanyak RM35 billion.
Penjimatan tahunan boleh menjadi besar apabila kerajaan menyasarkan petrol RON95 yang paling banyak digunakan pada akhir tahun ini.
Ia menjadi satu tindakan penting kerana Malaysia bergelut untuk mengatur kewangannya selepas pandemik. Ini juga bertujuan untuk mengurangkan defisit belanjawannya daripada 5% daripada KDNK tahun lepas kepada 3% menjelang 2026 hingga 2028.
Akibat harga tenaga yang lebih tinggi mungkin menyebabkan Bank Negara Malaysia berhenti seketika apabila ia menyemak tetapan dasar monetari minggu depan.